On bir ayın sultanı Ramazan, gönüllerin ve vücutların huzur bulduğu, maddi ve manevi anlamda arındığı, tazelendiği bir aydır. İslam dinince ibadetlerin en yoğun yaşandığı, Türk İslam geleneklerine göre de sosyal ve kültürel faaliyetlerin hayatımızda çok büyük bir yer kapladığı bir zaman dilimidir. Ramazan denince genelde ağızlardan şu sözler dökülür: “ Nerde o eski Ramazanlar?” Bin bir zahmetle hazırlanan zengin sofralar, lezzetli yemekler, besleyici Ramazan içecekleri gözümüzde canlanır. Yaşça büyük olanlar hemen başlar Ramazan anılarına, sohbet koyulaşır, çocukluğumun Ramazanları diyerek başlar, bayramlar ile sonlanır.

Geleneklerimiz bir yana Ramazan ayı sağlık açısından da çok büyük önem taşımaktadır. Sağlıklı olup oruç tutanlar için toksinlerin vücuttan atıldığı bir detoks etkisi yaratır. Ancak ramazan ayında dengeli beslenmemiz, yeterince su tüketmemiz, vitamin ve mineral dengesini koruyabilmemiz oldukça önemlidir. Tüm bu gereklilikleri sağlayacak besleyici Ramazan içecekleri sofraların başköşesinde yer almalıdır. Besleyici içecekler dediğimizde de ilk akla gelen o enfes şerbetler olur.

Geleneksel Ramazan Şerbetleri

Ramazan ayında çok uzun saatler boyunca vücudumuz susuz kalır. Gün boyu susuz kalmak vücudun öncelikle elektrolit dengesini bozar. Bu dengenin bozulması vücutta işlevlerin yavaşlamasına, öncelikle baş ağrısı gibi sıkıntılara yol açar. İftarda ve sahurda susuzluğumuzu gidermek için gazlı, asitli, çok şekerli içecekleri tüketmek pek de uygun değildir. Bunun yerine besleyici Ramazan içecekleri, taze veya kuru meyvelerle hazırlanmış kompostolar, tadı dengelenmiş, baharatlar ile zenginleştirilmiş geleneksel şerbetler, sütle hazırlanan besleyici içecekler veya milli içeceğimiz olan ayranı tüketmek vücudumuz için çok daha faydalı olacaktır.

Şerbet denince ilk akla gelenler, Osmanlıdan günümüze taşınan o harika lezzetlerden bazıları; kızılcık şerbeti, nane limon şerbeti, koruk şerbeti, safran şerbeti, nar şerbeti, demirhindi şerbeti, gülhatmi şerbeti, gelincik şerbeti, sirkencübin şerbetidir. Bununla birlikte mevsimine göre, taze ve kuru meyvelerden yapılan kompostolarda susuzluğu gidermek için bire birdir. Kompostoları yemeğin yanında taneleri ile birlikte tüketmek hazmınızı da kolaylaştıracaktır. Bu içecekler verdiği ferahlığın yanında besleyici değeri yüksektir. Besleyici Ramazan içecekleri, şerbetler veya kompostolar meyve ve çiçeklerden, baharat karışımlarında elde edilir. İçeriklerinde yer alan antioksidanlar ve magnezyum, potasyum, kalsiyum gibi mineraller ile de sağlık kaynağıdır.

Osmanlıdan Günümüze Gülhatmi Şerbeti

Gülhatmi şerbeti Osmanlı sofralarında çokça yer alan, serinletici, besleyici Ramazan içecekleri arasında yer alan geleneksel bir lezzettir. Gülhatmi çiçeği nerdeyse tüm bahçelerde kolaylıkla yetişen bir çiçektir. Ferahlatıcı etkisi yanında öksürüğe ve soğuk algınlığına çok iyi gelen bu şerbet yaz kış hazırlanarak tüketilebilir. Bu sebeple yaprakları mevsiminde toplanarak kurutulur ve saklanır. Gülhatmi şerbeti için:

• Beş çorba kaşığı gülhatmi kurusu
• Yedi çorba kaşığı şeker
• Sekiz bardak su
• Yarım limon suyu
• Üzerine susam veya dolmalık fıstık

Yapılışı:

Gülhatmi yapraklarını tencereye koyarak on beş yirmi dakika kaynatın. Daha sonra yaprakları süzün ve şeker ilave edin. On dakika daha kaynatın. Daha sonra limon suyunu ilave edin ve bir taşım daha kaynatın. Ocağı kapatıp soğumaya bırakın. Soğuduktan sonra, tavada biraz kavurarak hazırladığınız susam veya dolmalık fıstıkları üzerine serperek servis yapabilirsiniz.

Koruk Şerbeti ya da Koruk Suyu

Koruk suyu özellikle sıcak ve uzun günlerde zengin antioksidan özelliği ile susuzluğu gidermede, vitamin ve mineral dengesini sağlama da bir birdir. Besleyici Ramazan içecekleri denince de damak çatlatan bu lezzeti es geçmek olmaz. Koruk olmamış yeşil üzümdür. Çoğumuzun bahçesinde yetişen asmalardan kolayca elde edilebileceği gibi yöresel pazarlardan da satın alabilirsiniz. Koruk ve şeker haricinde bir malzeme gerektirmeyen, yapılışı oldukça kolay bir içecektir.

Hazırlanışı:  İki kilogram koruk için iki kilogram şeker kullanacağız. Şekerini ayarlamak için istediğiniz kadar su ilave ederek tüketebilirsiniz. Korukları yıkayıp ayıkladıktan sonra suyunu sıkın. Sert meyve sıkacağı, havan veya kevgir kullanarak bu işlemi yapabilirsiniz. Süzgeçten süzün. Çıkardığınız bu koruk suyunu tencerede kaynatmaya başlayın. Kaynadıkça üzerinde köpük birikecektir. Köpükleri alın. Şekerini ilave ederek kaynatmaya devam edin. Şeker eriyene kadar kaynatıp, ocağı kapatın. Soğuduktan sonra bir tülbentten süzerek servise hazır hale getirin. Şeker ve su ilavesini damak tadınıza göre ayarlayabilirseniz. Ayrıca bu karışımı yoğun şekerli olarak hazırlayarak daha sonra tüketmek için buzdolabınızda saklayabilirsiniz.

Nane Limon Şerbeti ya da Limonata

Limonata C vitamini açısından en zengin, sıcak yaz günlerinde ferahlamak için en çok tercih edilen içeceklerden biridir. Aynı zamanda besleyici Ramazan içecekleri arasında ilk sıralarda yer alır. Limon uzun yıllar boyunca tedavi edici bir şifa kaynağı olarak kullanılmıştır. Kolesterolü düşürür, tansiyon hastalığına iyi gelir, idrar yolu rahatsızlıklarında, kışın bağışıklık sistemini desteklemeye ve gribe en iyi gelen meyvelerden biridir. Aslında limon çaya, çorbaya her şeye girer.

Limonları güzelce yıkayarak işe başlayın. Limonları sıkın, kabuklarını küçük küçük doğrayın. Limon suyu, limon kabukları ve şekeri bir cam kaseye alın, güzelce karıştırın ve ağzını kapatın. Serin bir yerde ya da buzdolabında bir gece bekletin. Ertesi gün karışımı şekeri eriyene kadar karıştırın. Daha sonra çok ince kıyılmış veya havanda dövülmüş nane yapraklarını ekleyerek karıştırın ve on beş yirmi dakika kadar dinlendirin. Sonra bir sürahiye süzerek taze nane yaprakları ile servis yapın. Damak zevkinize göre şeker oranını ayarlayabilirsiniz.